Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

Αγγέλικα, η μαντενούτα: της Ελένης Κεκροπούλου, εκδόσεις Ωκεανός.

Το μυθιστόρημα της Ελένης Κεκροπούλου «Αγγέλικα η μαντενούτα» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ωκεανός, χωρίς καμία απολύτως διάθεση υπερβολής, ή φιλοφρόνησης είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που αναπαριστά με ειλικρίνεια και χωρίς την παραμικρή διάθεση ωραιοποίησης, μια ολόκληρη εποχή και τα πάθη μιας ξακουστής οικογένειας της Επτανήσου την εποχή των Ταμπακιέρηδων, των Κόντε και των ποπολάρων.

Με αφηγηματική δεινότητα, έντιμη και ουδέτερη, σχεδόν αποστασιοποιημένη ματιά, η δημιουργός περιγράφει την ιστορία της Αγγελικής, της μητέρας του Διονυσίου Σολωμού, ρίχνοντας φως στις σκοτεινές εκείνες πτυχές της ζωής της που προκάλεσαν πόνο, αλλά και την ανελέητη διαπόμπευση της οικογένειας του μεγάλου ποιητή Διονυσίου Σολωμού αλλά και του ιδίου, φυσικά, στιγματίζοντας για πάντα την ίδια και τα παιδιά της. Αλλά είναι επίσης και η ιστορία της Ζακύνθου και των Επτανήσων αφού αναπαριστά με αληθοφάνεια την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της περιοχής κατά την ιταλική κυριαρχία. Παρά τη μυθιστορηματική διάσταση του βιβλίου, τα ρεαλιστικά στοιχεία του συγκαταλέγονται στα δυνατά σημεία του βιβλίου, ενώ οι ήρωες πραγματικοί και πλασματικοί ξεπηδούν μέσα από τις σελίδες του λυτρωμένοι,. Αποκτούν σάρκα και οστά, και μοιάζουν, θα έλεγε κανείς, να αναγεννήθηκαν μέσα από τα γραπτά και με την πένα της συγγραφέως για να υπεραμυνθούν της φήμης τους να διεκδικήσουν τα δίκαια τους, να δικαιωθούν μετά θάνατο.

Ειλικρινές, πιστό, τολμηρό, συγκινητικό, αποκαλυπτικό είναι λίγα μόνο από τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να αποδοθούν σε αυτό το μυθιστόρημα, ενώ ακόμα και η ποιητικότητα και ο λυρισμός στις περιγραφές δεν αφαιρούν από την ρεαλιστική και ιστορική του διάσταση και χροιά. Σε αυτό συντείνουν εκτός των άλλων και οι πιστευτοί διάλογοι, συχνά εμπνευσμένοι από τις επιστολές που εντόπισε η συγγραφέας στη διάρκεια της μακρόχρονης έρευνας της ενσωματώνοντας τες έπειτα με μεγάλη επιτυχία στο βιβλίο της μαζί με την εντοπιότητα της γλώσσας που φρόντισε να διατηρήσει και άλλα. Οι επιστολές που παρατίθενται στο βιβλίο είναι αυθεντικές προσδίδουν στο βιβλίο μια ακόμα διάσταση αυτής της ιστορικής περιόδου, ενώ οι 'κινηματογραφικές' περιγραφές (ροή κινηματογραφική, γρήγορες αλλαγές σκόπευσης), η ανεπιτήδευτη προσέγγιση, αναδεικνύουν μοναδικά την υποκρισία της εποχής και των αντίστοιχων ηθών που εκπροσωπεί (η εποχή) και τα απομυθοποιεί.

Πολλά συγχαρητήρια αξίζουν στην Ελένη Κεκροπούλου για το θαυμάσιο αυτό έργο!

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

"Έλυτρα και λύτρα" της Ελένης Μωυσιάδου- Δοξαστάκη

Το ποιητικό έργο της Ελένης Μωυσιάδου-Δοξασάκη είναι ένα έργο πρωτότυπο, πολυπρισματικό και λυρικό που κινείται δυναμικά, με απόλυτη σταθερότητα και εκλεπτυσμένη γλωσσική χάρη ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα, ανάμεσα στο παρόν, και στην αρχαιοελληνική ή ακόμα και την πιο πρόσφατη παράδοση μας και στη σύγχρονη πραγματικότητα που όμως αναδύεται μέσα από τους στίχους της με ιδιαίτερη καλαισθησία, επιτυγχάνοντας μια τέλεια ισορροπία που συγκινεί τον αποδέκτη της. Η ματιά της είναι άλλοτε, αυστηρή, άλλοτε νοσταλγική, κι άλλοτε συναισθηματικά αποστασιοποιημένη, σαν η δημιουργός να επιθυμεί να κρατήσει ίσες αποστάσεις απέναντι στα θέματα που πραγματεύεται.

Οι στίχοι διαθέτουν τη μελωδία, το λυρισμό του παρελθόντος, αλλά την ίδια στιγμή ξεχειλίζουν από το ρεαλισμό, την αμεσότητα, την αιχμηρότητα του σήμερα με αποτέλεσμα να απεικονίζει με την πένα της δυο αντίθετους και μακρινούς κόσμους συγκερασμένους σε ένα, σαν μια αναπόσπαστη και αδιαχώριστη οντότητα. δύσκολα θα ξεχώριζε κανείς το παλιό στοιχείο από το νέο στα ποιήματα της, αφού συνυπάρχουν σε πλήρη αρμονία.

Κυρίαρχος και απανταχού παρόν, ο Χρόνος ακόμα κι όταν η ποιήτρια δεν αναφέρεται άμεσα σε αυτόν ενώ η αέναη ρευστότητα του υπονοείται αδιαλείπτως, αφήνοντας μια γλυκόπικρη γεύση...

Ακίνητος ο χρόνος
Γελάει με όποιον τον μετράει
Κι άπιαστο φίδι ξεγλιστράει
Από της γνώσεως το κέντρο

...πρωταγωνιστεί και συνυπάρχει αρμονικά μαζί με εικόνες, χρώματα και μυρωδιές ακόμα και αντικείμενα μιας περασμένης εποχής, που όμως, η ξεθυμασμένη παλαιότητα τους δεν έχει καταφέρει να τα ξεθωριάσει στη συλλογική μας μνήμη και στο συνειδητό μας, καθώς όλα ξεπροβάλλουν 'νωπά' και αναγεννημένα μέσα από τους στίχους της, παραπέμποντας στην θυμοσοφική ποίηση μιας πρότερης εποχής.

Κιτρίνισε το λινό σεντόνι της γιαγιάς
ένας λεκές διπλώνει νωπή σκουριά πυρρόξανθη
σαν μήνη από γύρη

Ποιήματα της Ελένης Μωυσιάδου- Δοξαστάκη έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά, ανθολογίες και στο διαδίκτυο.