"Κάτοικος Μεταξουργείου: Ημερολόγιο κρίσης", Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, εκδόσεις Επίκεντρο

Είναι κοινός τόπος ότι η λογοτεχνία ανέκαθεν καθρέφτιζε την κοινωνία και την εποχή κατά την οποία γράφεται. Δεν νοείται τέχνη που να αποστασιοποιείται από τα προβλήματα τα οποία απασχολούν το σύνολο των ανθρώπων σε μια δεδομένη κεφαλαιώδη στιγμή. Η ίδια η ιστορία μας απέδειξε, ότι κάθε φορά που η πολιτική και κοινωνική κατάσταση μετασχηματίζεται, συνοδεύεται και από ένα νέο λογοτεχνικό ρεύμα. Άλλωστε οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες ανέκαθεν αποτελούσαν κύρια πηγή έμπνευσης σημαντικών συγγραφέων της ιστορίας της λογοτεχνίας, αφού αυτές, όχι μόνο παίζουν καταλυτικότατο ρόλο στις επιλογές και τη ζωή των ανθρώπων, αλλά σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό διαμορφώνουν την ιδεολογία τους. Στη σημερινή Ελλάδα, η αμφισβήτηση των αξιών, της ίδιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας με την όλο και αυξανόμενη ανεργία, η κοινωνική αδικία, η διαφθορά, η έλλειψη αξιοκρατίας και άλλα φαινόμενα διαμορφώνουν επίσης ένα νέο τοπίο το οποίο καθορίζει νέες συντεταγμένες και επιβάλλει νέες τάσεις σε ότι αφορά την λογοτεχνία και τη θεματολογία της. Όλα αυτά λειτούργησαν ως σπερματογόνες ουσίες, που προκάλεσαν την σύλληψη και, εν τέλει, την κυοφορία ενός θαυμάσιου έργου: Το Ημερολόγιο κρίσης του Δημήτρη Τριανταφυλλίδη. 

 

Ήξερα εκ προιμίου- γνωρίζοντας την ασυμβίβαστη φύση του, την ορμητικότητα, την ιδιοσυγκρασία του, τον καυστικό πλην μεστό και καίριο λόγο του, ότι επρόκειτο να διαβάσω ένα βιβλίο με «πυγμή» που θα με άφηνε το αποτύπωμά του στο σύγχρονο λογοτεχνικό προσκήνιο, αλλά πιστέψτε με, το αποτέλεσμα ξεπέρασε τις προσδοκίες μου. 

Το βιβλίο του Δ.Τ. "Κάτοικος Μεταξουργείου: Ημερολόγιο κρίσης" είναι ακριβώς αυτό που υπαινίσσεται ο τίτλος του. Ένα ημερολόγιο, μια καταγραφή σκέψεων και προβληματισμών, όπου η κάθε εγγραφή, η κάθε ενότητα αποτελεί και μια πτυχή του συνολικού τοπίου της σύγχρονης κοινωνίας μας, ιδωμένη από την ιδιαίτερη κριτική ματιά του συγγραφέα. Αλλά ο Δ.Τ. δεν αναπαριστά, ούτε αναπαράγει συμβατικά μια αποκρουστική  πραγματικότητα, που λίγο ως πολύ είναι γνωστή σε όλους μας, ή τουλάχιστον σε εκείνους που αρνούνται να εθελοτυφλούν. Δεν το πετυχαίνει δηλαδή ανασυνθέτοντας ή παραθέτοντας συμβατικά τις πικρές αλήθειες, αλλά βυθίζοντας το μαχαίρι βαθιά στην πληγή, ανατέμνοντας εκ νέου την αλήθεια για να δημιουργήσει τις ψηφίδες μιας ολοκληρωμένης εικόνας που η ευκρίνειά της μας σοκάρει. Δεν είναι, δηλαδή, μια επιφανειακή ή επιδεικτική προσπάθεια αναπαράστασης της, αλλά μια εκ νέου αναγέννησης, μέσω της οποίας μας την ανασυστήνει, αφυπνίζοντας την ίδια στιγμή τις συνειδήσεις των αναγνωστών του. 

Μέσα από τις ενότητες του βιβλίου και με τη συνέργεια ενός δυνατού, εκλεπτυσμένου λόγου ερχόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο με την πικρή αλήθεια που κυριαρχεί στη σύγχρονη Ελλάδα, την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης και του Μνημονίου. Της Ελλάδας της διαφθοράς και του τυχοδιωκτισμού, της κοινωνικής αδικίας, της φοβίας για οτιδήποτε το διαφορετικό ή αλλότριο. Της φτώχειας και της εξαχρείωσης, της μισαλλοδοξίας, της πολιτικής- και όχι μόνο- αναλγησίας, τον ναρκισσισμό και τον παραλογισμό της εξουσίας- οποιασδήποτε μορφής εξουσίας, κι όχι μόνο της πολιτικής.

Θα έλεγα πως το βιβλίο αυτό είναι μια κραυγή αγανάκτησης για τα όσα καταστρέψαμε, υπονομεύσαμε, αλλοτριώσαμε και προδώσαμε. Ένα ξεγύμνωμα του εαυτού μας. 

Παραθέτω ενδεικτικό απόσπασμα « Σε λίγες μέρες η δημοκρατία μας κλείνει τα 37. Δεσποινίς ετών 37, ανύπανδρη και άπροικη. Ανύπανδρη, γιατί τελικά δεν κατόρθωσε να παντρευτεί την αξιοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την πρόοδο. Άπροικη γιατί το λιλιπούτιο κληροδότημά της σκεπάζεται ήδη από τον κουρνιαχτό της κατάρρευσης του άθλιου διεφθαρμένου εξαρχής οικοδομήματος που έφτιαξε». Ενώ στο μετέωρο βήμα της ελληνικής διανόησης, γράφει, «μετεωριζόμενη στο ένα πόδι, η ελληνική διανόηση υποδέχτηκε μεν τη κρίση που ξέσπασε στο οικονομικό πεδίο, αποκάλυψε δε τη γύμνια την διαφθορά του κοινωνικού μοντέλου που εγκαθιδρύθηκε στη χώρα τον καιρό της μεταπολίτευσης.»

Αλλά ο Δ.T. δεν σταματά εκεί, θίγει την χαμένη τιμή της ελληνικής δημοσιογραφίας που δεν υπερασπίστηκε την ελευθεροτυπία, τον εκδοτικό χώρο που ζέχνει από την προχειρότητα και την μετριότητα , την αριβιστική πρακτική του κορπορατικού συνδικαλισμού, την άνοδο της ακροδεξιάς, το βόλεμα και το ξεπούλημα των συνειδήσεων, το βαθύ και αγεφύρωτο ρήγμα ανάμεσα στις γενιές, τη βία στη σύγχρονες κοινωνίες, τη ξενοφοβία, την έλλειψη πνευματικής καλλιέργειας και πνευματικότητας, την ημιμάθεια, τη αποξένωση, την επίπλαστη αίσθηση της ανθρώπινης επαφής μέσω του διαδικτύου και άλλα πολλά.

Ειδικά με συνάρπασαν οι τελευταίες ενότητες του βιβλίου, όπου η στοχαστική διάθεση του συγγραφέα γίνεται πιο έντονη, η γλώσσα πιο γλαφυρή ενώ η δηκτική του ματιά μαλακώνει αισθητά, συμπαρασύροντας τον αναγνώστη σε μια συναισθηματική ανάταση, συγκινησιακή ευφορία.  

Και ο Δ.Τ. καταλήγει στην τελευταία και πιο συγκλονιστική ενότητα, που τιτλοφορεί: Ο έρωτας στα χρόνια της κρίσης, αποχαιρετώντας τον αναγνώστη του με μα τρυφερή και αισιόδοξη νότα. «Και εκεί, στα ερωτευμένα βλέμματα αχνοφέγγει η ελπίδα για το αύριο. όσο υπάρχουν κορμιά που ποθούν το ένα το άλλο, όσο υπάρχουν ψυχές που ερωτεύονται, όσο υπάρχει το ένσημο της επαφής, τίποτα δεν χάθηκε. Ο μεταβολισμός του έρωτα είναι μια χειρονομία τρυφερή, με την οποία ο άνθρωπος καταβάλει το αντίτιμο της μεταφοράς στο πορθμείο της αθανασίας».