Κριτική -παρουσίαση του βιβλίου από το Bookbar.gr

H κριτική -παρουσίαση του βιβλίου από την οπτική γωνία της Πωλίνας Γουρδέα στο Bookbar.gr

Πέρσα Κουμούτση, Στους δρόμους του Καΐρου

Περίπατος με τον Ναγκίμπ Μαχφούζ|

Μια καταγραφή της διαδρομής πίσω στις ρίζες και μια εκ νέου αποτύπωση της ιστορίας της σύγχρονης Αιγύπτου συνθέτει η συγγραφέας και βραβευμένη μεταφράστρια λογοτεχνίας Πέρσα Κουμούτση στο νέο της βιβλίο με τίτλο Στους δρόμους του Καῒρου, Περίπατος με τον Ναγκίμπ Μαχφούζ .

Η  Πέρσα Κουμούτση έχει μεταφράσει δεκαπέντε από τα πιο εμβληματικά έργα του Μαχφούζ στα ελληνικά, απευθείας από την αραβική γλώσσα και είναι βαθύς γνώστης του έργου του, αλλά και του Αιγυπτιακού πολιτισμού. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια σύνθεση της προσωπικής ιστορίας της συγγραφέως, κατά τη διάρκεια της διαμονής της στην Αίγυπτο και της πνευματικής οντότητας του αιγύπτιου νομπελίστα στοχαστή Ναγκίμπ Μαχφούζ μέσα στα σοκάκια του Καῒρου.

 Της Πωλίνας Γουρδέα

«Τον ξεχώρισα, γιατί κάθε φορά που κατέβαινε από τη λιμουζίνα του χαιρετούσε τον κηπουρό με εγκαρδιότητα, σαν να ήταν φίλοι από τα παλιά κι ήταν ένας χαιρετισμός που ο γέροντας δεχόταν με μεγάλη υπερηφάνεια». (σελ. 54)

Παρουσιάζοντας το νέο συγγραφικό έργο της Πέρσας Κουμούτση, ο Μορφωτικός Ακόλουθος της Αιγυπτιακής Πρεσβείας, δρ Χισάμ Νταρουίς, εξήγησε ότι το μυθιστόρημα κινείται σε τρία επίπεδα. Το πρώτο είναι το προσωπικό ή αυτοβιογραφικό. Το δεύτερο είναι το ιστορικό υπόβαθρο, όπου γίνεται αναφορά στη σύγχρονη ιστορία της Αιγύπτου, από την περίοδο του Νάσερ έως τον Μουμπάρακ και το τρίτο επίπεδο είναι το φιλοσοφικό, όπου ο Μαχφούζ αναδεικνύεται στον σημαντικότερο συγγραφέα μυθιστορημάτων στον αραβικό κόσμο. Ο συνδυασμός των τριών αυτών παραμέτρων είναι που δίνει τη μεγάλη αξία του βιβλίου σε λογοτεχνικό επίπεδο όπως και η παρουσία του Μαχφούζ, ως πνευματικού καθοδηγητή, στο ταξίδι της ζωής της συγγραφέως.

«Κάποιοι άνθρωποι δεν αποχωρούν ποτέ, δε φεύγουν ποτέ από κοντά μας. Επιμένουν να ανασαίνουν στη ζωή μας είτε ως θύμηση, ως σκέψη, είτε ακόμα ως ενεργή και ζώσα ύπαρξη στο υποσυνείδητό μας». (σελ. 95)

Το μυθιστόρημα της Πέρσας Κουμούτση αποτελεί μια εισαγωγή για όσους δεν γνωρίζουν τον στοχαστή συγγραφέα Ναγκίμπ Μαφχούζ και έναν επίλογο για εκείνους που τον γνωρίζουν. Η μεγάλη αυτή προσωπικότητα διαποτίζει με το έργο του τη σκέψη του ανατολικού και του δυτικού κόσμου, αφού τα κείμενά του θίγουν οικουμενικά και πανανθρώπινα ζητήματα. Ο Μαχφούζ κινήθηκε σε μεγάλη κλίμακα από τον κοινωνικό ρεαλισμό ως τη μεταφυσική αλληγορία.

Διαβάζοντας το βιβλίο, ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης παρατήρησε πως πέρα από τα βιώματα και την ατμόσφαιρα του Καῒρου, των δρόμων, του Νείλου, το σημαντικό στοιχείο είναι οι υπέροχες και μεγάλες συναντήσεις με σημαντικούς ανθρώπους, όπως τόνισε στην παρουσίαση του μυθιστορήματος. Παρατήρησε επίσης, ότι είναι ένα σπάνιας ομορφιάς βιβλίο, που ίσως και να δημιουργεί ένα νέο είδος, που είναι και δεν είναι αυτοβιογραφικό, είναι και δεν είναι μυθοπλαστικό, είναι και δεν είναι ιστορικό, αλλά κυρίως είναι ποίηση. Την ιδιαιτερότητα αυτή απέδωσε στην αιγυπτιώτικη παιδεία της συγγραφέως.

«Είχα μείνει έκθαμβη από την προσωπικότητα, την ευγλωττία και την απλότητά του, τη φιλική και παιγνιώδη διάθεση απέναντι στους φοιτητές, την ικανότητά του να απαντά με διαύγεια, αμέσως, χωρίς να σκέφτεται ή να παλινδρομεί». (σελ. 158)

Τέλος, όπως είπε ο ιστορικός Ευθύμιος Σουλογιάννης στην ομιλία του για το βιβλίο, η Πέρσα Κουμούτση κάνει γερή και ενδιαφέρουσα την παρουσία της στα γράμματα, αφού σε αυτό το μυθιστόρημα καταπιάνεται με θέματα ιστορίας και κοινωνιολογίας. Το βιβλίο είναι βασισμένο σε αληθινή ιστορία και ενθηκεύει τη μνήμη μιας παγκόσμιας πνευματικής παρουσίας των γραμμάτων, του Ναγκίμπ Μαχφούζ.

«Τίποτα δε διαρκεί για πάντα, ούτε η θλίψη, ούτε η χαρά, αλλά εμείς πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε. Όταν η ατυχία μας οδηγεί σε ένα αδιέξοδο μονοπάτι, πρέπει να αναζητήσουμε ένα άλλο, δεν υπάρχει άλλη διέξοδος».
Ναγκίμπ Μαχφούζ

info@bookbar.gr

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

«Κανένας άλλος σκοπός δε δέσποζε πια στη ζωή μου, κανένας προορισμός, εκτός από την καγκελόπορτα απέναντι από το σπίτι μου. Το μόνο που ήθελα ήταν να στέκομαι εκεί και να κοιτώ με δυο μάτια που έσταζαν λαχτάρα και ανείπωτη περιέργεια. Η τύχη μού χαμογελούσε, και σχεδόν κάθε μέρα μού χάριζε τουλάχιστον ένα καινούργιο πρόσωπο και κάθε φορά ένιωθα πως έστελνε ουράνιο φως στην ψυχή μου. Για ένα μικρό παιδί, όπως εγώ, με περιορισμένους ορίζοντες και όρια κίνησης, η παρέλαση αυτή ισοδυναμούσε με εξέλιξη, κάθε φορά με μια εξαίσια νίκη. Όμως, ο δικός μου Φαραώ, ο δικός μου γίγαντας του παραμυθιού, ήταν ο πιο αγαπημένος. Τον ξεχώρισα από την αρχή, χωρίς να μπορώ ποτέ να αντιληφθώ τον λόγο». 

Ένα ταξίδι επιστροφής στο παρελθόν, στον χρόνο και τον τόπο του μεγάλου συγγραφέα Ναγκίμπ Μαχφούζ, μέσα από τα μάτια ενός παιδιού που τον συναντά ξανά και ξανά στο διάβα της ζωής του. Ένα ταξίδι αυτογνωσίας, συνειδητοποίησης και προπάντων αποτίμησης ζωής∙ μία εκ νέου αποτύπωση της σύγχρονης ιστορίας της Αιγύπτου έτσι όπως αναδύεται μέσα από τα έργα του μεγάλου δασκάλου, αλλά κυρίως μέσα από το πρίσμα της παράδοξης σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα στα δύο κεντρικά πρόσωπα: απροκάλυπτη και χωρίς φτιασίδια, όμως τόσο, μα τόσο αληθινή.

INFO

 

Στους δρόμους του Καῒρου

Περίπατος με τον Ναγκίμπ Μαχφούζ

Πέρσα Κουμούτση

Εκδόσεις Ψυχογιός 2014

Σελ. 227, Σελ. € 10,99

ΒΙΟ 

 Η ΠΕΡΣΑ ΚΟΥΜΟΥΤΣΗ γεννήθηκε στο Κάιρο. Ήρθε στην Ελλάδα αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Φιλοσοφική Σχολή του Αιγυπτιακού Πανεπιστημίου του Καΐρου. Τα πρώτα χρόνια δίδαξε στην ανώτερη εκπαίδευση, ενώ από το 1993 ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση από τα αραβικά και τα αγγλικά. Εκτός από έργα αγγλόφωνων συγγραφέων, έχει μεταφράσει  το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Αιγύπτιου νομπελίστα λογοτέχνη Ναγκίμπ Μαχφούζ από τα αραβικά, καθώς και έργα άλλων σημαντικών Αράβων δημιουργών, καθώς και αραβική ποίηση. Το 2001 τιμήθηκε για το σύνολο των μεταφράσεών της με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη. Το 2006 το αιγυπτιακό κράτος τη βράβευσε για τη συνεισφορά της στην προώθηση και προβολή της αιγυπτιακής και αραβικής λογοτεχνίας γενικότερα. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή λογοτεχνικά συνέδρια, ενώ κείμενα και πεζά της έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από το 2002 μέχρι σήμερα έχει εκδώσει πέντε μυθιστορήματα. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα βιβλία της ΔΥΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ, ΚΑΦΕ ΚΛΕΜΕΝΤΕ και ΧΑΡΤΙΝΕΣ ΖΩΕΣ.