Κριτική-παρουσίαση του βιβλίου από το "Diavasame.gr"

Μια ακόμα κριτική-παρουσίαση του βιβλίου από την Ευμορφία Ζήση στο "Diavasame.gr"

ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΚΑΪΡΟΥ

Συντάκτης: Ευμορφία Ζήση

Εκδοτικός Οίκος

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Συγγραφέας

Πέρσα Κουμούτση

Κατηγορία

Ελληνική Λογοτεχνία

ISBN

978-618-01-0511-7

Σελίδες

232

«Κάποιοι άνθρωποι δεν αποχωρούν, δε φεύγουν ποτέ από κοντά μας. Επιμένουν να ανασαίνουν στη ζωή μας είτε ως θύμηση, ως σκέψη, είτε ακόμα ως ενεργή και ζώσα ύπαρξη στο υποσυνείδητό μας» (σελ.95).

Η Πέρσα Κουμούτση γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου. Σπούδασε αγγλική και αραβική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου και παρακολούθησε μαθήματα μετάφρασης και διερμηνείας στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης (AUC). Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1983 και δίδαξε στη μέση και ανώτερη εκπαίδευση, αλλά από το 1992 ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση από τα αραβικά και τα αγγλικά. Σημαντικός σταθμός στη ζωή της ήταν οι μεταφράσεις στα ελληνικά του μεγαλύτερου μέρους του έργου του Αιγύπτιου νομπελίστα συγγραφέα Ναγκίμπ Μαχφούζ. Ακολούθησαν και μεταφράσεις άλλων έργων Αράβων συγγραφέων, καθώς και αραβική ποίηση. Στο μεταφραστικό της έργο συγκαταλέγεται και η μετάφραση του Κορανίου. Το 2001 τιμήθηκε για το σύνολο των μεταφράσεών της με το Διεθνές Βραβείο Κ. Π. Καβάφη, ενώ το 2006 το αιγυπτιακό κράτος της απένειμε τιμητικό μετάλλιο για τη συνεισφορά της στην προώθηση και προβολή της αιγυπτιακής λογοτεχνίας. Από το 2002 μέχρι σήμερα έχει εκδώσει πέντε μυθιστορήματα.

Το μυθιστόρημα «Στους δρόμους του Καΐρου: Περίπατος με τον Ναγκίμπ Μαχφούζ», θα μπορούσε να θεωρηθεί απόρροια της μελέτης και ενασχόλησης της συγγραφέως με το έργο του μεγάλου νομπελίστα συγγραφέα, αλλά και της ιδιαίτερης σχέσης που είχε αναπτύξει μαζί του για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες: «Πολλοί άλλοι ασχολήθηκαν –και ενδεχομένως στο μέλλον θα ασχοληθούν με το έργο του–, αλλά η δική μας σχέση μοιάζει με εκείνη των εραστών που άγγιξαν το υπέρτατο σημείο ηδονής και, χορτασμένοι πια, τράβηξαν για πιο γήινες και λιγότερο απαιτητικές συγκινήσεις» (σελ. 219). Εκτός από το συγγραφικό του έργο, η συγγραφέας βασίστηκε και σε άρθρα του σε λογοτεχνικά περιοδικά και σε δικές της μελέτες, όπως αναφέρει στο τέλος του βιβλίου. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί, πράγμα το οποίο είναι εμφανές και από την ανάγνωση του βιβλίου, ότι το μυθιστόρημα αυτό δεν αποτελεί απλά ένα αφιέρωμα στον νομπελίστα Αιγύπτιο συγγραφέα, αλλά μια προσπάθεια για απόδοση τιμής στον ίδιο, καθώς το έργο του και η ζωή του επέδρασε καθοριστικά στη ζωή και στη σκέψη της συγγραφέως: «… του οποίου το έργο με δίδαξε, μου έμαθε την ανοχή και την κατανόηση και διεύρυνε με τη σκέψη του τους πνευματικούς μου ορίζοντες» (σελ. 225). Επίσης, αποτελεί μια απόδοση τιμής στην Αίγυπτο, στον τόπο όπου η συγγραφέας έζησε: «Κάπου ο ίδιος έγραφε πως η πατρίδα δεν είναι ο ίδιος ο τόπος, δεν είναι μια γη με συγκεκριμένα σύνορα, αλλά το πνευματικό περιβάλλον που οριοθετούν οι απόψεις και οι πεποιθήσεις ενός λαού» (σελ. 185).

Η συγγραφέας πετυχαίνει μέσω της επιλογής των κατάλληλων αποσπασμάτων να αναδείξει τη φιλοσοφία και τον τρόπο σκέψης και γραφής του μεγάλου νομπελίστα, αλλά και την αξία του ως ανθρώπου: «ήταν ένας άνθρωπος με διαυγή σκέψη, ανοιχτή, απαλλαγμένη από κάθε ίχνος προκατάληψης» (σελ. 222), «Η δική του φιλοσοφία δεν έχει σύνορα, δεν έχει όρια ούτε ταυτότητα. Διέπεται από πανανθρώπινες αξίες και αναφέρεται σε μια οικουμενική, παγκόσμια σκέψη» (σελ. 218). Ο αναγνώστης απολαμβάνει μια περιήγηση στο παρελθόν ακολουθώντας τα βήματα του Ναγκίμπ Μαχφούζ.

Ο χαρακτήρας του βιβλίου συνδυάζει αυτοβιογραφικά και μυθοπλαστικά στοιχεία, ιστορικά και μη ιστορικά. Το πρώτο μέρος βασίζεται κυρίως σε αυτοβιογραφικά στοιχεία, όπως στη γνωριμία της συγγραφέως με τον Ναγκίμπ Μαχφούζ, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα μυθική. Έπειτα, με την ωρίμαση του αφηγητή, αλλάζει και το ύφος του βιβλίου το οποίο ωστόσο, κατά βάση, αποδίδει το ύφος και το πνεύμα του νομπελίστα συγγραφέα. Τα ρεαλιστικά στοιχεία αφορούν την ιστορία γνωριμίας της συγγραφέως με τον Ναγκίμπ Μαχφούζ, το έργο του και την απόδοση της εικόνας της σύγχρονης Αιγύπτου. Πρόκειται για ένα παραμυθένιο ταξίδι στο παρελθόν που όμως βασίζεται σε πραγματική ιστορία.

Δίνεται η ευκαιρία στον αναγνώστη μέσα από την ποιητικότητα του λόγου της Πέρσας Κουμούτση να γνωρίσει τον μεγάλο νομπελίστα συγγραφέα και να προσεγγίσει τη φιλοσοφική του σκέψη. Κατά την αφήγηση της ιστορίας γίνονται αναφορές στο έργο του και τονίζονται αρκετά από τα αποφθέγματά του, όπως κάποια που δείχνουν τη σχέση του με τον θάνατο: «Υπάρχει κι ο θάνατος που σε κυριεύει ενώ είσαι ακόμα ζωντανός» (σελ.125), «Σκεφτόμαστε τον θάνατο ως την απόλυτη τραγωδία, κι όμως ο θάνατος των ζωντανών είναι άπειρες φορές χειρότερος από εκείνον των νεκρών» (σελ.127).